Lựa chọn không sinh con của người trẻ Nam Á

10:53 - 07/11/2024

Siddiqui là nhà báo tự do, viết bài cho các ấn phẩm trong và ngoài nước. Cô là một trong số những người trẻ ở Nam Á không muốn sinh con. Tỷ lệ sinh đang giảm tại khu vực này, tương tự phần còn lại của thế giới. Theo Ayo Wahlberg, giáo sư Đại học Copenhagen, tỷ lệ sinh cần thiết để duy trì dân số là 2,1 con trên một phụ nữ. Ấn Độ hiện có tỷ lệ 2, dự kiến giảm xuống 1,29 vào năm 2050 và 1,04 vào năm 2100. Con số của Nepal, Bangladesh lần lượt là 1,85 và 2,07. Tại Pakistan, tỷ lệ sinh vẫn ở mức 3,32. Tuy nhiên, những người trẻ như Siddiqui không hiếm, báo hiệu xu hướng giảm trong tương lai. Siddiqui cho biết quyết định không sinh con của cô xuất phát từ vấn đề tài chính. Tuổi thơ của cô gắn liền với bất ổn kinh tế. Bố mẹ cô không có kế hoạch tài chính cho con cái. Bạn bè cô, những phụ nữ ở độ tuổi 30, cũng quyết định tương tự. Siddiqui cho biết sẽ giữ quyết định này ngay cả khi kết hôn. Cô lo lắng về tương lai và khả năng chi trả cho cuộc sống. Lạm phát, chi phí sinh hoạt, thâm hụt thương mại và nợ nần khiến kinh tế Pakistan bất ổn. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã phê duyệt khoản vay 7 tỷ USD cho nước này vào tháng 9/2024. Kinh tế tăng trưởng chậm, lạm phát, thiếu việc làm và nợ nước ngoài là vấn đề chung của các nước Nam Á. Khủng hoảng chi phí sinh hoạt khiến nhiều cặp vợ chồng phải làm việc nhiều hơn, ít thời gian cho cuộc sống cá nhân và con cái. Nhà xã hội học Sharmila Rudrappa đã thực hiện một nghiên cứu về tình trạng "vô sinh không chủ ý" ở những người làm công nghệ thông tin tại Hyderabad, Ấn Độ, xuất bản năm 2022. Nghiên cứu xem xét việc các cá nhân không bị vô sinh, nhưng có thể đưa ra quyết định dẫn đến vô sinh sau này do hoàn cảnh. Những tình nguyện viên cho biết họ thiếu thời gian tập thể dục, nấu ăn và dành cho các mối quan hệ. Công việc khiến họ kiệt sức, ít thời gian cho giao tiếp xã hội. Trẻ em đang chơi trên xích đu trong lễ kỷ niệm Eid al-Adha ở Karachi, Pakistan. Ảnh: Reuters Tương tự, Mehreen, 33 tuổi, sống tại Karachi cùng chồng, bố mẹ chồng và ông bà nội. Cặp đôi làm việc toàn thời gian và đang phân vân về việc sinh em bé. Về mặt tình cảm, họ muốn có con, nhưng lý trí thì không. Chi phí nuôi con là một trong những lý do khiến họ gần như chắc chắn sẽ không làm điều này. Mehreen cho biết thế hệ trước coi việc nuôi con là khoản đầu tư, họ kỳ vọng con cái sẽ chăm sóc khi về già. Suy nghĩ này không còn phù hợp với thế hệ của cô do suy thoái kinh tế. Cô cũng lo ngại về việc phân chia trách nhiệm nuôi dạy con cái. Xã hội kỳ vọng cô sẽ là người gánh vác việc này nhiều hơn chồng, mặc dù cả hai đều kiếm tiền. Ngoài ra, biến đổi khí hậu cũng phần nào tác động. Mehreen lo lắng về việc nuôi dạy con cái trong điều kiện môi trường ô nhiễm, tương lai bất định. Cô nhớ lại khi còn nhỏ, bản thân không bao giờ đắn đo khi ăn hải sản. "Giờ đây, tôi phải suy nghĩ rất nhiều, xét đến vi nhựa và tất cả những thứ tương tự. Nếu bây giờ đã tệ như vậy, 20-30 năm nữa sẽ ra sao?", cô nói. Trong tuyển tập tiểu luận Apocalypse Babies, tác giả kiêm giáo viên người Pakistan Sarah Elahi đã ghi lại những khó khăn khi làm cha mẹ trong thời điểm lo lắng về khí hậu. Biến đổi khí hậu từng là vấn đề bị phớt lờ trong thời thơ ấu của cô ở Pakistan. Tuy nhiên, khi nhiệt độ toàn cầu đang tăng, cô nhận thấy con cái và học sinh của mình sống trong "nỗi lo âu". Nhiều chuyên gia và tổ chức, chẳng hạn Save the Children, cho rằng tác động của biến đổi khí hậu sẽ khiến cuộc sống khó khăn hơn trong những năm tới. Siddiqui nhận ra việc có con là không khả thi khi cô viết bài luận về môi trường. "Bạn có thực sự muốn mang một đứa trẻ đến một thế giới - nơi thảm họa luôn rình rập - sau khi bạn chết không?", cô đặt câu hỏi. Các chuyên gia từ Hội đồng Đại Tây Dương (Mỹ) và Đại học College London (UCL), đồng ý rằng Nam Á là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu. Báo cáo Chất lượng Không khí Thế giới năm 2023 của IQAir cho thấy các thành phố ở Nam Á, bao gồm Bangladesh, Pakistan và Ấn Độ, có chất lượng không khí kém nhất trong số 134 quốc gia được theo dõi. Theo đánh giá do Nhóm Nghiên cứu Môi trường tại Đại học Imperial College London công bố tháng 4/2023, chất lượng không khí kém ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của sức khỏe con người. Các nhà khoa học chỉ ra rằng phụ nữ mang thai hít thở không khí ô nhiễm có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Chất lượng không khí xấu gây sảy thai, thai chết lưu. Đối với những phụ nữ trẻ như Siddiqui và Mehreen, đây là lý do để không sinh con. Siddiqui đã xây dựng mối quan hệ bền vững với bạn bè và những người xung quanh. Nếu mọi thứ diễn ra một cách lý tưởng, cô cho biết mình sẽ sống trong một cộng đồng với bạn bè của mình. Tuy nhiên, nỗi sợ hãi cô đơn đôi khi vẫn xuất hiện trong tâm trí cô. Một tuần trước khi nói chuyện với tờ Al Jazeera, cô ngồi trong quán cà phê với hai người bạn, những phụ nữ ở độ tuổi cuối 30 cũng không muốn có con. Họ kể về nỗi sợ ra đi trong cô quả. "Đó là điều ám ảnh tôi khá nhiều", Siddiqui nói với bạn bè. Nhưng giờ đây, cô gạt bỏ điều đó khỏi tâm trí, cho rằng điều này thật vô nghĩa. "Tôi không muốn có con chỉ để có người chăm sóc khi tôi 95 tuổi. Tôi nghĩ điều đó thật nực cười", cô bày tỏ. Thục Linh (Theo Al Jazeera)

Chăm sóc da sau làm đẹp bằng laser thế nào?

10:53 - 07/11/2024

Trả lời: Laser là phương pháp phổ biến giúp cải thiện làn da. Để đạt hiệu quả làm đẹp tốt nhất, chăm sóc da sau điều trị rất quan trọng. Ngay sau khi thực hiện thủ thuật, da trở nên nhạy cảm hơn do các tổn thương trên da được tạo ra chủ động từ laser. Vùng điều trị với laser có xâm lấn như laser Fractional CO2, laser Erbium YAG có thể gây nóng rát, đỏ ửng, phù nề nhẹ, châm chích... Đây là các phản ứng bình thường và tự hết trong vòng vài giờ tới vài ngày. Lúc này, bác sĩ thường chườm lạnh da bằng đá, đắp mặt nạ lạnh, xịt lạnh, thoa các sản phẩm làm dịu da. Về nhà, nếu vẫn còn tình trạng trên, bạn có thể tiếp tục chườm lạnh để làm dịu da thêm. Tình trạng đau sau chiếu laser thường không đáng kể, nếu đau nhiều có thể sử dụng thuốc giảm đau thông thường không kê đơn. Trường hợp người bệnh điều trị đốt nốt ruồi, u mềm treo (mụn thịt dư), mụn cóc phẳng và các u lành da khác được thoa một lớp thuốc mỡ kháng sinh mỏng hoặc dung dịch sát khuẩn để bảo vệ vết thương tránh nguy cơ nhiễm khuẩn. Bác sĩ sử dụng công nghệ laser pico điều trị sạm nám, trẻ hóa da cho một phụ nữ. Ảnh minh họa: Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Trong giai đoạn lành da sau làm đẹp bằng laser, bạn nên hạn chế đưa tay lên mặt, tránh lây nhiễm vi khuẩn vào sang thương. Đồng thời, bạn nên rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ. Thoa kem dưỡng ẩm có chứa thành phần làm dịu, phục hồi da như hyaluronic acid, vitamin B5... hằng ngày để da mau hồi phục. Không nên peel da (tái tạo da bằng hóa chất) trong ít nhất 4 tuần, không sử dụng các sản phẩm như sữa rửa mặt, sữa tắm, kem tẩy tế bào chết... có chứa cồn hoặc có tính tẩy rửa mạnh vì da đang nhạy cảm, dễ kích ứng. Trong vài ngày đầu, bạn cũng hạn chế trang điểm để tránh gây bít tắc lỗ chân lông và kích ứng da. Tùy thuộc vào mục đích điều trị, quá trình phục hồi da thường mất 10-21 ngày. Sau khi da lành, bạn có thể trang điểm bình thường. Làn da sau một liệu trình làm đẹp bằng laser khá nhạy cảm. Tia cực tím trong ánh nắng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ sạm nám, bỏng rát và làm chậm quá trình phục hồi da. Bạn cần tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời trong và sau điều trị khoảng 4-6 tuần. Nếu cần thiết ra ngoài, bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và thoa lại kem mỗi hai giờ, kết hợp che chắn kỹ vùng da đang điều trị bằng mũ, áo chống nắng, khẩu trang... Tránh sử dụng những thuốc làm tăng nhạy cảm với ánh sáng mà không có chỉ định của bác sĩ như kháng sinh, kháng histamin, kháng sốt rét, một số thuốc ung thư, tim mạch, tiểu đường, thuốc giảm đau NSAID. Một số trường hợp như xóa nám, nốt ruồi, mụn cóc... bằng laser sẽ để lại sang thương lớn. Khi lành da, các sang thương này đóng mài. Bạn nên đợi các mài, vảy này bong ra tự nhiên, không nên bóc, cạy hay cào gãi chúng vì có thể gây nhiễm trùng và dễ để lại sẹo lõm, sẹo lồi, thâm. Tránh làm chấn thương vùng điều trị laser trong hai ngày đầu tiên, không cạo râu, lông ít nhất 24 giờ sau điều trị laser hoặc cho đến khi vùng này không còn nóng đỏ, sưng, ngứa. Bạn nên tái khám theo hướng dẫn của bác sĩ để theo dõi quá trình da hồi phục, đồng thời phát hiện và điều trị các biến chứng nếu có. Thạc sĩ, bác sĩ Vũ Thị Thuỳ TrangChuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ da Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM Độc giả đặt câu hỏi bệnh da liễu - thẩm mỹ da tại đây để bác sĩ giải đáp

Lợi ích của đậu đen với sức khỏe

10:53 - 07/11/2024

Tốt cho đường ruột Với hàm lượng chất xơ cao, đậu đen thúc đẩy sức khỏe tiêu hóa bằng cách ngăn ngừa táo bón và điều hòa nhu động ruột. Chất xơ cũng giúp no lâu hơn, duy trì cân nặng khỏe mạnh. 100 g đậu đen luộc chứa 8,7 g chất xơ. Cải thiện sức khỏe tim mạch Thực phẩm này có nhiều hợp chất saponin, hoạt động như chất chống oxy hóa có khả năng làm giảm cholesterol, giảm nguy cơ mắc bệnh tim. Chất xơ, kali và folate trong loại đậu này cũng có thể làm giảm tổng lượng cholesterol, mức triglyceride. Thiếu folate với các triệu chứng như suy nhược, mệt mỏi kéo dài. Kali có tác dụng giảm lượng natri thông qua đường nước tiểu, hạn chế căng thẳng trong thành mạch máu, nhờ vậy huyết áp được cân bằng. Chống oxy hóa Đậu đen chứa nhiều chất chống oxy hóa như anthocyanin, góp phần chống lại tình trạng viêm và căng thẳng oxy hóa trong cơ thể - nguyên nhân dẫn đến các bệnh mạn tính như tiểu đường. Một nhóm chất chống oxy hóa khác có trong loại đậu này là flavonoid, catechin, quercetin, myricetin và kaempferol với đặc tính chống ung thư, bảo vệ tim. Đậu đen giàu chất chống oxy hóa, chất xơ tốt cho sức khỏe tim mạch, quản lý cân nặng. Ảnh: Bùi Thuỷ Điều hòa lượng đường trong máu Carbohydrate phức hợp trong đậu đen được tiêu hóa chậm, góp phần ngăn ngừa tăng đột biến lượng đường trong máu. Hàm lượng anthocyanidin trong thực phẩm này phản ứng với hormone insulin, có tác dụng giảm đường huyết. Người bị tiểu đường có thể bổ sung đậu đen vào thực đơn ăn uống hàng ngày. Kiểm soát cân nặng Đậu đen ít chất béo và calo, nhưng nhiều chất xơ cùng protein, là lựa chọn bổ dưỡng cho người muốn giảm hoặc duy trì cân nặng. Ăn thực phẩm này tạo cảm giác no, kiểm soát cơn thèm ăn, từ đó hạn chế những món kém lành mạnh. Nước đậu đen rang có hàm lượng hợp chất isoflavone cao, hỗ trợ tăng tốc độ trao đổi chất, đốt cháy chất béo, giúp đạt được mục tiêu giảm cân tốt. Cải thiện làn da Đậu đen có lợi cho da do đặc tính chống oxy hóa. Các chất chống oxy hóa góp phần chống lại các gốc tự do có thể gây tổn hại đến tế bào da, lão hóa sớm. Hàm lượng protein trong đậu hỗ trợ sản xuất collagen, thúc đẩy độ đàn hồi và săn chắc của da. Khi già đi, cơ thể sản xuất ít collagen hơn, dẫn đến da khô, hình thành các nếp nhăn. Collagen hỗ trợ duy trì tính toàn vẹn của sụn, mô, bảo vệ khớp. Khi lượng collagen trong cơ thể giảm dần theo tuổi tác, nguy cơ mắc viêm xương khớp tăng lên. Đậu đen là không phải là nguồn protein hoàn chỉnh, có nghĩa là chúng không chứa tất cả 9 axit amin thiết yếu mà cơ thể cần từ thực phẩm. Do đó, chế độ ăn mỗi người cần ăn đa dạng. Nước đậu đen rang có tác dụng lợi tiểu. Khi uống quá nhiều, thận phải làm việc liên tục, khiến chức năng lọc của cơ quan này bị ảnh hưởng. Lê Nguyễn (Theo Health Shots, Healthline) Độc giả đặt câu hỏi về dinh dưỡng tại đây để bác sĩ giải đáp